Review Ngành Khoa học dữ liệu Đại học Khoa Học Tự Nhiên

Posted on July 17, 2021  •  13 minutes  • 2722 words

Xin chào! Mình là Đỗ Quốc Việt.

Hiện đang học ngành Khoa học dữ liệu (Data Science) khoá K20 trường ĐH Khoa học tự nhiên ĐHQG-TPHCM.

Hôm nay mình viết một bài chia sẻ về ngành cũng như trường, cũng như trải nghiệm 1 năm qua tại HCMUS để cho các em khoá sau có ý định tìm hiểu ngành hay vừa thi đại học xong có thể tham khảo và chọn lựa cho bản thân lựa chọn phù hợp nhất.

1. Ngành Khoa học dữ liệu.

Khoa học dữ liệu “nghề sexy nhất thế kỷ 21” - Theo Havard Business Review .

Những năm gần đây các công ty công nghệ lớn như: Grab, Momo, Tiki, Shopee, Ngân hàng… không ngừng tuyển các vị trí trong ngành Data Science với mức lương chóng mặt.

Lượng từ khoá tìm kiếm về ngành CNTT nói chung và KHDL nói riêng tăng đột biến. Dù ngành chỉ mới bắt đầu tuyển sinh tại các trường ĐH trong những năm gần đây nhưng điểm số qua các năm không ngừng tăng.

Giờ ta đi đâu cũng thấy dữ liệu, cũng thấy Big data, trí tuệ nhân tạo. Nhìn chung tiềm năng của ngành trong tương lai sẽ còn tăng trưởng mạnh mẽ bởi vì trong thời đại 4.0 dần chuyển sang 5.0 càng ngày xã hội sẽ các sinh ra nhiều dữ liệu, từ đó sẽ sinh ra nhiều nhu cầu việc làm để giải quyết tối ưu được lượng dữ liệu khổng lồ. Việc bắt đầu học từ bây giờ là lựa chọn đúng đắn để đón kịp xu hướng trong 3-4 năm nữa.

2. Chương trình học tại HCMUS.

<img src="https://vietdoo.ml/images/review-khdl/dh-khtn1.jpg" alt="">

Ngành Khoa học dữ liệu tại trường ĐH Khoa học tự nhiên ĐHQG-TPHCM thuộc Khoa Toán - Tin (Có sự hỗ trợ kết hợp của Khoa CNTT).

Chương trình học 2 năm đầu sẽ gần như giống 80% với chương trình học của nhóm ngành CNTT tại trường. Ở các bộ môn toán sẽ được giáo viên tại khoa Toán - Tin dạy. Và các môn về lập trình, về công nghệ thông tin sẽ được các giáo viên tại khoa CNTT đảm nhiệm.

Như vậy gần như không khác gì so với chương trình của nhóm ngành CNTT. Điểm khác biệt sẽ xuất hiện chỉ khi bước vào năm 3 chuyên ngành (tất nhiên).

Nhưng dù sao ngành Khoa học dữ liệu vẫn thuộc Khoa Toán - Tin cho nên việc học toán sẽ rất được chú trọng cả trong chương trình học và lẫn trong chuyên ngành. Và đặc biệt là các bạn nào rất thích theo hướng AI thì cần đặc biệt tập trung. Bởi vì toán học chính là xương sống của Khoa học dữ liệu. Thống kê, mô hình hồi quy, hình học 2D và 3D cơ bản, ma trận, mô hình phân phối… được sử dụng mỗi ngày trong khoa học dữ liệu. Nếu giỏi toán thì bạn sẽ trở làm chủ được cuộc chơi khi tham gia vào ngành này.

Lựa chọn chuyên ngành như thế nào? Data Science ở Việt Nam có những hướng chính để theo đuổi sự nghiệp:

• Data Analyst: Thực hiện các phân tích trên các số liệu, trực quan hoá dữ liệu để cung cấp insights cho những quyết định của doanh nghiệp. Ví dụ: Bạn sẽ được giao số liệu kinh doanh và doanh nghiệp muốn tăng doanh số vậy bạn sẽ phân tích và chỉ ra loại bỏ bớt X% sale không chất lượng sẽ giúp tăng Z% doanh thu.
• Data Scientist: Họ đảm nhiệm việc xử lý các data và dựa trên đó có thể xây dựng được các mô hình dự đoán và mô tả. DS thiên về nghiên cứu. Quá trình trên cần phải thực hiện qua nhiều phương pháp với như phân tích tinh vi, học máy, thống kê nâng cao… kết quả hy vọng là có thể hiểu hơn về hành vi người dùng từ đó tạo ra các mô hình dự đoán. VD: nghiên cứu mô hình gợi ý sản phẩm của shopee, mô hình ngôn ngữ lớn như là GPT-3.5.
• Data Engineer: Mạnh hơn về software engineering. Là người phát triển, xây dựng và duy trì các kiến trúc lưu trữ data (Data warehouse), thiết kế các Data Pipeline, đặc biệt với quy mô lớn (big data). Có thể thu thập xử lý các dữ liệu thô và cải thiện độ tin cậy, hiệu quả và chất lượng dữ liệu. Để làm như vậy, họ sẽ cần sử dụng nhiều ngôn ngữ và công cụ để kết hợp các hệ thống với nhau như là SQL, NoSQL, ETLs, Hadoop, Spark, Hive, Kafka…
• Machine Learning Engineer: Công việc xây dựng các mô hình trí tuệ nhân tạo có khả năng dự đoán dựa trên input data từ đó tạo ra output là kết quả mong đợi với độ chính xác cao - tốc độ ổn định và có thể ứng dụng vào các vấn đề trong đời sống thực tế. Đôi khi khá giống với DS nhưng sẽ có nhiều yếu tố về kĩ thuật hơn. Chủ yếu có 2 nhánh xử lý ngôn ngữ tự nhiên và thị giác máy tính. Ví dụ như giải quyết bài toán: Xe tự vận hành, hệ thống giao thông thông minh, trợ lý ảo, camera ip thông minh, chuẩn đoán bệnh……

Tất nhiên bản thân chúng ta, ai cũng có giấc mơ của riêng mình và dù học trong môi trường như thế nào thì yếu tố tự học, tự nghiên cứu vẫn luôn là trên hết. Các bạn hoàn toàn có thể làm chủ bất cứ công nghệ nào, có thể làm Web Developer, Software Engineer, BA, Kế toán… Đừng quan trọng là tại môi trường Đại học sẽ dạy cho ta những gì, tất cả là do sự chủ động học tập của các bạn, Không gì ngăn cản các bạn cầm tấm bằng Data Science để chinh phục các ngành nghề khác trong Công nghệ thông tin hay Kinh tế cả. Hãy xem cơ hội học tại ĐH là một bước đệm và sau đó mọi quyết định sẽ là do bạn nắm lấy.

3. Thông tin cần biết tại HCMUS.

Tín chỉ (TC) là gì?

Để dễ hiểu mỗi môn học sẽ tương ứng với một lượng TC nhất định tuỳ thuộc vào thời gian giảng dạy, độ khó, mức độ quan trọng của môn đó.

Ví dụ Giá mỗi tín chỉ là 265.000 VND (2021). Như vậy đối với môn Vi tích phân 1B có 3 TC vậy môn học trị giá 795.000 VND.

Như vậy học phí của mỗi học kỳ sẽ dựa vào tổng số TC của các môn mà bạn học. Nếu như bạn rớt môn nào thì phải đóng số tiền tương ứng và học lại môn đó.

Tổng số tín chỉ cần đạt để tốt nghiệp là 132 TC (Không tính thể dục và anh văn). Và các bạn hoàn toàn có thể mỗi học kỳ đăng ký học thêm môn, học hè… thì có thể ra trường sớm. Tuy nhiên cần lưu ý mỗi kỳ chỉ được học tối đa 25 TC và 12 TC đối với HK Hè.

Điểm rèn luyện.

Hệ thống điểm rèn luyện được đánh giá trên thang điểm 100. Sẽ reset mỗi học kỳ. Để có được điểm rèn luyện thì các bạn cần tham gia học tập đầy đủ, tham gia các hoạt động của đoàn của khoa trường, các cuộc thi, tham gia các câu lạc bộ…

• 90-100: Xuất sắc.
• 80-89: Tốt.
• 65-79: Khá.
• 50-64: Trung bình.
• 35-49: Yếu.
• 0-34: Kém.

Cố gắng luôn giữ điểm rèn luyện mỗi kỳ từ mức khá trở lên để không bị kỷ luật.

Thông tin thêm tại Quy chế điểm rèn luyện hcmus .

Cách tính điểm tốt nghiệp (gpa).

Công thức sẽ bằng Tổng([Điểm mỗi môn] * [TC mỗi môn])/[Tổng TC]

Hoặc có thể dùng trang tính có sẵn của mình Tính điểm TN

4. Review năm nhất.

Anh văn.

Đầu tiên là anh văn, vào năm học các bạn sẽ có một bài test chất lượng và phân lớp anh văn 1 hoặc anh văn 2. Nếu có chứng chỉ tiếng anh thì các bạn có thể không cần học.

Thể dục.

Có những lựa chọn như đá bóng, bóng chuyền, cầu lông, bóng rổ… có thể sẽ học theo ý kiến số đông hoặc tách ra hoặc không được chọn. Tuỳ thuộc vào giáo viên giảng dạy.

Môn đại cương.

Bao gồm các môn như Triết học Mác - Lênin, Kinh tế chính trị Mác - Lênin, Pháp luật đại cương…

Đây là các môn không thuộc cơ sở ngành học. Có những kiến thức rất hay, những khái niệm mà các bạn có thể chưa bao giờ nghe đến. Để qua môn thì có thể dễ nhưng đạt điểm cao 9-10 thì rất hiếm. Nếu các bạn muốn tốt nghiệp loại giỏi, học bỗng thì hãy chú trọng những môn này nữa nhé!

Lập trình.

Một bạn trong lớp KHDL từng nhận xét: “Thà học toán còn dễ hơn”.

Bắt đầu kỳ học đầu tiên sẽ với môn Nhập môn lập trình:

Ta sẽ làm quen với những khái niệm về biến, câu lệnh điều kiện, vòng lặp, chương trình con… với ngôn ngữ C++. Nếu bạn nào đã từng có kiến thức lập trình từ cấp 3 thì việc 9.5-10 phẩy môn học này là điều không khó.

Sẽ có nhiều bạn sẽ hỏi tại sao học KHDL mà trường không dạy Python ngay từ đầu?

Chúng ta nên hiểu học lập trình không phải là học ngôn ngữ lập trình, không phải là học Pascal, học C++, học Python. Mà ta học để có được tư duy lập trình tức là nghĩ về quá trình chuyển động, sự thay đổi trạng thái của các thành phần trong suốt một quá trình, bản chất cũng giống y như học Vật lý, Sinh học, Hóa học vậy. Ngôn ngữ lập trình chỉ là phụ trợ. Và một điều Python không thể bằng C++ chính là sự “ràng buộc”, lập trình trên Python quá đơn giản với những dòng lệnh cực kỳ ngắn, không cần khai báo kiểu dữ liệu, không cần những dấu chấm phẩy ngoặc loằng ngoằng, mọi thứ chỉ là quá đơn giản. Vì vậy nếu đã có khả năng lập trình C++ thì việc chuyển qua Python rất đơn giản, chỉ mất vài ngày, tuy nhiêu chiều ngược lại thì không thể. Hãy luôn cân nhắc học C++ là ngôn ngữ đầu tiên, để rèn luyện cho chính bản thân sự kĩ càng trong từng dòng code, để biết thế nào là khổ trước sướng sau thế mới giàu là chính xác.

Tiếp theo ở học kỳ 2 tiếp nối môn học trước chính là Kỹ thuật lập trình:

Để mà nói thì kiến thức tại môn học này sẽ không còn dễ dàng nữa. Những lý thuyết siêu nhức đầu về con trỏ, cấp phát động, danh sách liên kết, thuật sắp xếp, đệ quy… Đòi hỏi phải tập trung trong tiết học cao và về nhà làm bài tập thường xuyên. Việc học thuộc code gần như thành điều không thể. Hãy cố gắng hiểu vấn đề và tự giải quyết nó theo tư duy của mình.

Toán.

Nói chung là ở Khoa học dữ liệu thì 2 môn lập trình và toán là kĩ năng quan trọng nhất, vì vậy muốn trở thành sinh viên top đầu thì hãy tập trung 2 môn này.

Học toán hãy cố gắng thật tốt từ đầu, bởi vì nó sẽ khác xa hoàn toàn toán cấp 3. Nhìn quen nhưng lại lạ, nhìn đơn giản nhưng lại rớt môn.

VTP 1B-2B: Sẽ học về bản chất thuần khiết của toán, về giới hạn là gì, đạo hàm là sao? tại sao lại như vậy. Tuỳ mới mà cũ. Còn kiến thức ở 2B khá là lạ khiến chúng ta bỡ ngỡ ở những bài học đầu như là hàm 2 biến, giới hạn 2 biến, cực trị 2 biến, tích phân kép… đòi hỏi chúng ta phải nắm chức kiến thức trong lớp về nhà làm bài tập thường xuyên để hiểu hơn vấn đề.

Đại số tuyến tính: Kiến thức ở môn này thì cũng khá mới mẻ và đau đầu khi mới vào chúng ta sẽ được làm quen với khái niệm ma trận, các thao tác trên ma trận, định thức đi sâu hơn chúng ta sẽ làm quen với khái niệm không gian vector, ánh xạ tuyến tính vì môn học này đòi hỏi chúng ta phải hiểu bài nắm chắc vấn đề nên việc học vẹt cách làm là điều khá khó để đạt điểm cao trong môn học này

Đặc biệt những bạn có mục tiêu sau này có thể làm về AI, Data Scientist thì toán vô cùng quan trọng, hãy chú tâm nhé!

Còn có định hướng làm về Data Engineer (bởi vì chủ yếu là dùng công nghệ), Data Analyst thì có thể không cần quá giỏi về toán.

5. Danh sách môn học.

Năm 1

• Học kỳ 1

• Học kỳ 2

Môn tự chọn: Chọn 1 trong 3.

Môn TC1 : Kinh tế đại cương, làm việc nhóm, tâm lý đại cương.

Môn TC2: Môi trường đại cương, Môi trường & Con người, Khoa học trái đất.

Năm 2

| | |

• Học kỳ 1

Môn tự chọn: Chọn 2 trong 6.

Môn TC : Lý 1, Lý 2, Sinh 1, Sinh 2, Hoá 1, Hoá 2.

• Học kỳ 2

Năm 3

| | |

• Học kỳ 1

• Học kỳ 2

6. Chọn Laptop như thế nào?

Ngay từ năm nhất chúng ta đã học lập trình và làm các báo cáo thường xuyên nên việc cần đầu tư một chiếc máy tính / laptop tốt là thật sự cần thiết.